Độ mở khẩu (Aperture) là gì?

Độ mở khẩu (Aperture) là gì?

Độ mở khẩu là một lỗ tròn trong ống kính, cho phép ánh sáng đi vào máy ảnh. Độ mở khẩu được đo bằng các đơn vị f-stop, với các giá trị f-stop thấp hơn cho phép nhiều ánh sáng đi vào máy ảnh hơn và các giá trị f-stop cao hơn cho phép ít ánh sáng đi vào máy ảnh hơn.

Độ mở khẩu (Aperture) là một trong ba yếu tố quan trọng trong nhiếp ảnh, cùng với tốc độ màn trập và ISO, có ảnh hưởng đến việc xác định lượng ánh sáng vào máy ảnh và độ sâu trường (depth of field) trong bức ảnh.

Độ mở khẩu được đo bằng các con số f-stop, và thường được biểu thị bởi các giá trị như f/1.8, f/2.8, f/4, f/8, f/16, và cứ tiếp tục. Mỗi giá trị f-stop thể hiện khả năng mở rộng hoặc đóng lại lá khẩu ống kính của máy ảnh. Dưới đây là một số điểm quan trọng về độ mở khẩu:

Khả năng ánh sáng: Giá trị f-stop càng thấp (ví dụ: f/1.8) cho phép nhiều ánh sáng đi vào máy ảnh hơn so với giá trị f-stop cao hơn (ví dụ: f/16). Điều này quan trọng khi bạn chụp ở điều kiện ánh sáng yếu, vì bạn có thể sử dụng giá trị f-stop thấp để cung cấp đủ ánh sáng cho ảnh.
Độ sâu trường (Depth of Field): Độ mở khẩu càng thấp (f-stop thấp) tạo ra độ sâu trường hẹp, tức là chỉ một phần của ảnh được lấy nét, trong khi phần còn lại mờ đi. Điều này thường được sử dụng trong chân dung hoặc để tạo hiệu ứng nền mờ (bokeh). Ngược lại, độ mở khẩu cao (f-stop cao) tạo ra độ sâu trường rộng, trong đó hầu hết hoặc tất cả các phần của ảnh đều được lấy nét.
Ứng dụng sáng và tối: Độ mở khẩu có thể điều chỉnh để thay đổi độ sáng tổng thể của bức ảnh. Khi bạn muốn tạo bức ảnh sáng hơn, bạn có thể sử dụng độ mở khẩu cao (f-stop thấp). Ngược lại, nếu bạn muốn ảnh tối hơn, bạn có thể sử dụng độ mở khẩu thấp (f-stop cao).
Hiệu ứng hình dáng ánh sáng (starburst): Khi bạn chụp ánh sáng mặt trời hoặc nguồn sáng mạnh khác với độ mở khẩu nhỏ (ví dụ: f/16), bạn có thể tạo ra hiệu ứng starburst, trong đó ánh sáng phát ra từ nguồn sáng giống như các tia sao.

Ảnh hưởng của độ mở khẩu

Độ mở khẩu có ảnh hưởng đến độ sáng của ảnh, nhưng nó cũng có ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh. Độ sâu trường ảnh là khoảng cách từ chủ thể đến hậu cảnh mà vẫn được lấy nét.

Độ mở khẩu lớn (f/1.8, f/2.8, f/4) sẽ tạo ra độ sâu trường ảnh nông, chủ thể sẽ được lấy nét rõ ràng, hậu cảnh sẽ bị mờ.
Độ mở khẩu nhỏ (f/16, f/22, f/32) sẽ tạo ra độ sâu trường ảnh sâu, cả chủ thể và hậu cảnh đều được lấy nét rõ ràng.

Cách sử dụng độ mở khẩu

Để sử dụng độ mở khẩu hiệu quả, bạn cần hiểu rõ về cách nó ảnh hưởng đến độ sáng và độ sâu trường ảnh của ảnh.

Trong điều kiện ánh sáng yếu: Bạn có thể sử dụng độ mở khẩu lớn hơn để cho phép nhiều ánh sáng đi vào máy ảnh.
Trong điều kiện ánh sáng mạnh: Bạn có thể sử dụng độ mở khẩu nhỏ hơn để giảm lượng ánh sáng đi vào máy ảnh.

Một số mẹo sử dụng độ mở khẩu

Sử dụng độ mở khẩu lớn để tạo hiệu ứng bokeh: Độ sâu trường ảnh nông sẽ giúp hậu cảnh bị mờ, tạo ra hiệu ứng bokeh.
Sử dụng độ mở khẩu nhỏ để chụp ảnh chân dung: Độ sâu trường ảnh sâu sẽ giúp cả chủ thể và hậu cảnh đều được lấy nét rõ ràng.
Thử nghiệm với các giá trị f-stop khác nhau: Thử nghiệm với các giá trị f-stop khác nhau để xem giá trị nào phù hợp nhất với điều kiện ánh sáng và chủ thể của bạn.

Tổng kết

Độ mở khẩu là một công cụ quan trọng để kiểm soát độ sáng và độ sâu trường ảnh của ảnh. Bằng cách hiểu rõ về cách độ mở khẩu hoạt động và thực hành sử dụng nó, bạn có thể chụp được những bức ảnh đẹp và ấn tượng.

Dưới đây là một số ví dụ về cách sử dụng độ mở khẩu để tạo ra hiệu ứng mong muốn:

Để chụp ảnh chân dung, bạn có thể sử dụng độ mở khẩu nhỏ (f/16, f/22, f/32) để đảm bảo cả chủ thể và hậu cảnh đều được lấy nét rõ ràng.
Để chụp ảnh phong cảnh, bạn có thể sử dụng độ mở khẩu lớn (f/1.8, f/2.8, f/4) để tạo hiệu ứng bokeh, làm cho hậu cảnh bị mờ, giúp chủ thể nổi bật hơn.
Để chụp ảnh macro, bạn có thể sử dụng độ mở khẩu nhỏ (f/16, f/22, f/32) để tăng độ sâu trường ảnh, giúp cả chủ thể và hậu cảnh đều được lấy nét rõ ràng.

Bạn có thể thử nghiệm với các giá trị f-stop khác nhau để xem giá trị nào phù hợp nhất với điều kiện ánh sáng và chủ thể của bạn.

Lựa chọn độ mở khẩu phụ thuộc vào mục tiêu của bạn và cách bạn muốn thể hiện nó trong bức ảnh.