Công thức đòn bẩy kinh doanh đo lường mức độ sử dụng tài sản và vốn

Công thức đòn bẩy kinh doanh là một cách để đánh giá mức độ ảnh hưởng của kết cấu chi phí kinh doanh đến lợi nhuận của doanh nghiệp khi doanh thu thay đổi. Có ba loại đòn bẩy kinh doanh chính là:

Đòn bẩy hoạt động (Operating Leverage – OL) đo lường mức độ tác động của biến đổi doanh thu đến lợi nhuận trước lãi vay và thuế. Nó cho biết mức độ ảnh hưởng của cấu trúc chi phí kinh doanh đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Mức độ thay đổi của lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) khi doanh thu thay đổi 1%.

Công thức tính OL là:
OL = % thay đổi EBIT / % thay đổi doanh thu

Hoặc:

OL = (Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh / EBIT) x 100

Đòn bẩy tài chính (Financial Leverage – FL) đo lường mức độ tác động của biến đổi EBIT đến lợi nhuận sau thuế. Nó liên quan đến việc sử dụng vốn vay để tăng lợi nhuận cho chủ sở hữu. Mức độ thay đổi của lợi nhuận sau thuế (EAT) khi EBIT thay đổi 1%.

Công thức tính FL là:
FL = % thay đổi EAT / % thay đổi EBIT

Hoặc:

FL = (EBIT / EAT) x 100

Đòn bẩy tổng hợp (Combined Leverage – CL) kết hợp cả đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính. Nó đo lường mức độ tác động tổng hợp của biến đổi doanh thu đến lợi nhuận sau thuế. Mức độ thay đổi của EAT khi doanh thu thay đổi 1%.

Công thức tính CL là:
CL = % thay đổi EAT / % thay đổi doanh thu

Hoặc:

CL = OL x FL

Đòn bẩy kinh doanh có ý nghĩa quan trọng với các nhà quản trị doanh nghiệp, nó giúp các nhà quản trị thấy được mối quan hệ giữa thị trường và các yếu tố đầu ra. Đồng thời, nó cũng tiềm ẩn những rủi ro cho doanh nghiệp nếu không được sử dụng một cách khôn ngoan.

Ví dụ minh họa về các loại đòn bẩy kinh doanh. Bạn có thể xem bảng dưới đây:

Trong bảng trên, tôi đã giả sử rằng giá bán và chi phí biến đổi trên mỗi sản phẩm là không đổi cho tất cả các doanh nghiệp. Bạn có thể thấy rằng:

Doanh nghiệp A có OL = FL = CL = 2.6, nghĩa là khi doanh thu thay đổi 1%, EBIT và EAT sẽ thay đổi cùng mức là 2.6%. Đây là trường hợp hiếm gặp trong thực tế.
Doanh nghiệp B có OL > FL > CL, nghĩa là khi doanh thu thay đổi 1%, EBIT sẽ thay đổi nhiều hơn EAT. Đây là trường hợp doanh nghiệp có chi phí cố định cao và lãi vay thấp.
Doanh nghiệp C có OL < FL < CL, nghĩa là khi doanh thu thay đổi 1%, EBIT sẽ thay đổi ít hơn EAT. Đây là trường hợp doanh nghiệp có chi phí cố định thấp và lãi vay cao.

ta có các thông tin về doanh thu, chi phí cố định, chi phí biến đổi, EBIT (lợi nhuận trước lãi vay và thuế), lãi vay, EAT (lợi nhuận sau thuế), cùng với các chỉ số đòn bẩy kinh doanh (OL, FL, CL). Dưới đây là phân tích và giải thích các giá trị:

• Đơn vị A:

  • OL = 2: Khi doanh thu tăng 1%, EBIT tăng 2%, và EAT tăng 2.6%. Đây là một trường hợp đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính đều như nhau.
  • FL = 1.3: Khi EBIT tăng 1%, EAT tăng 1.3%. Đây là mức tăng nhỏ hơn so với đòn bẩy hoạt động, cho thấy doanh nghiệp không sử dụng quá nhiều vốn vay.
  • CL = 2.6: Khi doanh thu tăng 1%, EAT tăng 2.6%. Đây là trường hợp tổng hợp của đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính.

• Đơn vị B:

  • OL = 4: Khi doanh thu tăng 1%, EBIT tăng 4%, và EAT tăng 2%. Đây là một trường hợp đòn bẩy hoạt động cao, cho thấy doanh nghiệp có chi phí cố định cao.
  • FL = 2: Khi EBIT tăng 1%, EAT tăng 2%. Đây là mức tăng cao hơn so với đòn bẩy hoạt động, cho thấy doanh nghiệp sử dụng nhiều vốn vay để tăng lợi nhuận.
  • CL = 8: Khi doanh thu tăng 1%, EAT tăng 8%. Đây là trường hợp tổng hợp của đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính.

• Đơn vị C:

  • OL = 1.3: Khi doanh thu tăng 1%, EBIT tăng 1.3%, và EAT tăng 1.3%. Đây là một trường hợp đòn bẩy hoạt động thấp, cho thấy doanh nghiệp có chi phí cố định thấp.

  • FL = 4: Khi EBIT tăng 1%, EAT tăng 4%. Đây là mức tăng lợi nhuận sau thuế (EAT) cao hơn so với đòn bẩy hoạt động, cho thấy doanh nghiệp sử dụng nhiều vốn vay để tăng lợi nhuận. Khi lợi nhuận trước lãi vay và thuế (EBIT) tăng, doanh nghiệp tận dụng vốn vay để có mức tăng lợi nhuận sau thuế (EAT) lớn hơn.

  • CL = 5.2: Khi doanh thu tăng 1%, lợi nhuận sau thuế (EAT) tăng 5.2%. Đây là trường hợp tổng hợp của đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính. Điều này cho thấy doanh nghiệp có mức độ ảnh hưởng cao của doanh thu lên lợi nhuận sau thuế, tức là doanh nghiệp sử dụng cả hai yếu tố đòn bẩy hoạt động và đòn bẩy tài chính để tăng lợi nhuận.